حسینخان اسماعیلزاده
- حسینخان اسماعیلزاده
اسماعيل زاده، حسين خان (درگذشته به سال 1320) معلم و استاد كمانچهنوازى
حسين خان، فرزند اسماعيل خان، استاد كمانچه، نواختن اين ساز را نزد عمويش قلىخان فراگرفت. اسماعيلزاده عضو گروه مطربان در تهران بود، اما اين گروه را ترك گفت تا در كنسرتهاى انجمن اخوت شركت كند كه يك جامعه صوفيانه در زمان مشروطيت بود كه توسط صفىعلى ظهيرالدوله بنياد گرفته بود. اين انجمن مركب از مقامات برجسته و اصلاحطلب، نوازندگان، خوانندگان، صوفيان و عارفان بود. ظهيرالدوله، رهبر صوفيان صفايى، اجازه تشرف به او در اين انجمن را داد. اعضاى انجمن هرچندگاه مراسم جشنى در باغ يا كنسرتهايى را در تهران برگزار مىكردند. ابتدا اين جشنها در خانه ظهيرالدوله و بعدها در باغهاى حومه تهران برگزار مىشد و گاه تا 24 ساعت ادامه مىيافت. در اين جشنها جمعى مركب از 20 نوازنده به رهبرى غلامحسين درويش خان شركت داشتند. اسماعيلزاده در اين كنسرتها به عنوان تكنواز و همراه با شاعر و خواننده معروف، عارف قزوينى شركت مىكرد.
اسماعيلزاده علاوه بر كمانچه، نواختن ويولن را نيز به عهده گرفت و اين ساز را به آسانى مىنواخت. بسيارى از شاگردان او در شمار نوازندگان برجسته قرار گرفتهاند. حدود 20 صفحه گرامافون از اجراهاى او در مجموعه ابراهيم گلستان در تهران موجود است.
ترجمه از ایرانیکا
مهدی افشار