عبدالله انوار


تاریخ تولد: 1303/01/01
محل تولد: ایران - تهران - تهران
تاریخ شروع مصاحبه: 1397/11/23
تاریخ پایان مصاحبه: 1398/09/18
دانشمند
فیلسوف
داریوش شایگان
بهاءالدین خرم‌شاهی
مصطفی محقق داماد

انوار، سید عبدالله (زاده 1303) نویسنده، مترجم، فهرست‌نویس، کتاب‌شناس، فرهنگ‌پژوه، نسخه‌پرداز و ریاضی‌دان معاصر ایرانی است.

کودکی

او در محله صنیع الدوله تهران (سعدی کنونی) و در خانواده ای فرهیخته به دنیا آمد. پدرش سید یعقوب انوار شیرازی مجتهد و فيلسوف و با یک واسطه شاگرد حاج ملاهادی سبزواری به شمار می آمد و مادرش از طایفه قاجار و دختر عموی میرزا علی خان امین‌الدوله بود. سید یعقوب انوار علاوه بر تدریس علوم حوزوی با ورود به وادی مبارزه برای استقرار مشروطه و سرانجام با پیروزی آن جنبش، چند دوره بر کرسی وکالت مجلس شورای ملی نیز نشست.

تحصیلات

عبدالله انوار پيش از رسیدن به سن تحصیل، خواندن، نوشتن و شمارش اعداد را نزد پدر فراگرفت و در سال 1310 به مدرسه سیروس رفت و دوره ابتدایی را در آنجا سپری کرد. او دوره متوسطه را در کالج امریکایی البرز طی سال های 1216 تا 1320 گذراند و به توصیه پدر علاوه بر دیپلم ادبی، ریاضیات نیز خواند. از مهم ترین اساتید وی در دبيرستان می توان به خليل ملكى، دكتر كريم مجتهدى و دكتر محمود صناعى اشاره کرد.

انوار پس از قبولی در کنکور، به تحصیل در رشته حقوق پرداخت. دکتر موسی عمید، دکتر سیدعلی شایگان، دکتر عبدالله معظمی، علی اصغر پورهمایون و دکتر هدایتی از اساتید بزرگش در این دوره بودند. لیسانس حقوقش را در سال 1324 گرفت و چون هم زمان در دانشسرای عالی ریاضی می خواند، دو سال بعد لیسانس ریاضی اش را نیز اخذ کرد. او در هندسه و رياضى از شاگردان دكتر محسن هشترودى و مهندس محمد بهجت بود. همچنین یک دوره دروس حوزوی و زبان عربی را از پدرش، شرح منظومه ملا هادى سبزوارى و اسفار ملاصدرا را نزد استاد مرتضى مطهرى و كفاية الأصول را از دكتر ابوالقاسم گرجى آموخت.

*فعالیتهای حرفه ای *

عبدالله انوار پس از اخذ لیسانس به استخدام بانك ملى درآمد، اما چندی بعد استعفا داد و در هنرسراى عالى به آموزش هندسه ترسيمى، جبر، آناليز و مكانيك استدلالى پرداخت. دو سال در اين شغل بود كه براى خدمت نظام وظيفه احضار شد و در قسمت حقوقى پادگان قصر بعنوان کمک بازپرس به خدمت پرداخت و سپس به استخدام وزارت فرهنگ و هنر درآمد. پنج سال در این ارگان به عنوان معلم انگليسى در مدارس متوسطه تدریس کرد و دو سال مترجم انگليسى و فرانسه اداره نگارش وزارت فرهنگ شد. پس از آن به پیشنهاد دکتر محقق و به جای ایشان مدير بخش نسخه‌هاى خطى كتابخانه ملى شد و بيست و سه سال در این سمت ماند تا اينكه در سال 1359 بازنشسته شد. او در این دوران و در کنار تالیف و ترجمه آثاری فاخر، دست به کاری خطیر زد و فهرست نسخه‌هاى خطى کتابخانه ملی را به فارسی و عربى، در ده جلد به‌صورت تحليلى و توصيفى شامل هفت هزار عنوان تنطیم کرد. وی همچنین از سال 1337 به مدت چهارده سال به همكارى با لغت‌نامه دهخدا پرداخت. عبدالله انوار به زبان‌هاى عربى، انگليسى و فرانسه تسلط دارد و در همايش‌هاى ملى و بين‌المللى گوناگونى همانند مجمع جهانى شرق‌شناسان آمريكا در تورنتو، كنگره جهانى فلسفه در نيويورك، كنگره فارابى، ابن سينا، خواجه نصيرالدين طوسى و قطب‌الدين شيرازى شركت داشته و سخنرانى كرده است. وی همچنین از شاهدان عینی وقایع کودتای 28 مرداد در تهران است.

*آثار *

• ده جلد فهرست نسخه‌هاى خطى به فارسی و عربى، به‌صورت تحليلى و توصيفى

• تدوين حرف «خ» و «كاف» از مجلدات لغت‌نامه دهخدا

• شرح و ترجمه شفاى بوعلى سينا. 22 جلد

• شرح و ترجمه شرح اشارات خواجه نصير

• شرح و تفسير «حكمة الإشراق» قطب‌الدين شيرازى

• ترجمه مدخل متافیزیک هایدگر

• شرح «التحصيل» بهمن‌يار

• تعليقه مفصل بر دانشنامه علايى ابن سينا

• ترجمه مقاصد الفلاسفة امام محمد غزالى

• ترجمه تهافت الفلاسفة امام محمد غزالى

• ترجمه شرح تلويحات شيخ اشراق

• ترجمه و شرح منطق الملخص امام فخر رازى

• شرح و تعليقه درة التاج علامه قطب‌الدين شيرازى

• شرح و تعليقه بر مصنفات بابا افضل كاشى نوش‌آبادى

• شرح موسيقى الكبير فارابى

• شرح فرائد الأصول شيخ مرتضى انصارى

• شرح متافیزیک ارسطو

• تفسير جامع الحكمتين ناصرخسرو

• تفسير خوان الإخوان ناصرخسرو

• ترجمه و شرح هندسه تحليلى، اثر سروه، رياضى‌دان بلژيكى

• شرح و تفسير قضاياى منطقى و بررسى آراى خواجه نصير طوسى

• بررسى آراى مربوط به قياس‌هاى منطقى و جهت در قياسات

• ترجمه جستارهاى فلسفى وينگنشتاين

• ترجمه حكومت الهى، اثر سنت توماس آكويناس

• ترجمه سمبولیسم در دين؛

• كوير فارابى

• تصحيح تاریخ جهانگشاى نادرى

• تصحيح و تعليقه بر أساس الاقتباس خواجه نصيرالدين طوسى در منطق

• ترجمه فلسفه علمى تكامل حيات يا تطور حيات، اثر هانرى برگسون

• ترجمه رياضيات

• ترجمه هندسه پروژكتيو، اثر فدريكو انريك

• تدوين هفت جلد حل المسائل منطق و رياضى

او همچنین مقالاتى درباره نسخه‌شناسى، جلدسازى و فهرست‌نگارى در نشريات موج، آدينه، فصلنامه انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، نامه بهارستان، كتاب هفته، كتاب ماه كليات، آيينه ميراث، بخارا، مجله تخصصى تاريخ علم و چشم‌انداز ایران به چاپ رسانده است.

"از ناشران محترم انتظار دارد نسبت به انتشار اين كتب اقدام كنند. شايان ذكر است كه اقاي انوار توقع مالي از انتشار آثار مذكور ندارند. بديهي است كه حقوق معنوي آثار براي ايشان محفوظ خواهد بود."

قسمت 1: جلسه اول مصاحبه
قسمت 2: جلسه دوم مصاحبه
قسمت 3: جلسه سوم مصاحبه
قسمت 3: جلسه چهارم مصاحبه