دکتر سید یحیی یثربی، استاد تمام فلسفه و الهیات دانشگاه علامه طباطبایی تهران، در اواخر زمستان ۱۳۲۰ در روستای چراغ تپه‌ی سفلی در نزدیکی تخت سلیمان در شمال تکاب به دنیا آمد. از چهارده سالگی تحصیلات حوزوی خود را  آغاز کرد و در این مدت از محضر آیات عظام دوزدوزانی، ستوده، سبحانی، مکارم، مفتح، منتظری، سلطانی و علامه طباطبایی برخوردار شد. از سال 1344 تحصیل در رشته‌ی فلسفه و حکمت اسلامی را در دانشگاه تهران شروع کرد. شاگردی در محضر اساتید بزرگواری همچون شهابی، زرین‌کوب، ملکشاهی، مطهری، جلیلی، صاحب‌الزمانی، آریان‌پور، یزگردی، فلاطوری، حائری، تفضلی، الهی قمشه‌ای، حمیدی شیرازی و ... نگاه کنجکاو و مشتاق وی برای آموختن را رنگ و بوی اندیشمندانه و منتقدانه داد.

دکتر یثربی که از همان ابتدا ذهن خود را وقف یاد گرفتن و فهمیدن فلسفه، منطق، معرفت‌شناسی، عرفان و دین‌شناسی کرده بود، از سال 1357 به مدت حدود چهل سال به تدریس و پرورش شاگردان بسیاری پرداخت و پس از بازنشستگی نیز کار خود را ادامه داده، دست به نقد اوضاع سیاسی و اجتماعی ایران و جهان اسلام زده و در راستای از بین بردن جهل و جمود فکری جامعه تلاش کرده است.

از نظر دکتر یثربی، تحول در ز سید یحیی یثربی، استاد برجسته فلسفه و الهیات اسلامی، در سال ۱۳۲۱ در روستای چراغ‌تپه سفلی به دنیا آمد. وی از تأثیرگذارترین متفکران ایرانی است که با آثار و نقدهای علمی خود نقش مهمی در فلسفه، عرفان و مسائل اجتماعی ایفا کرده است.

زندگی و تحصیلات

دکتر یثربی از چهارده‌سالگی تحصیلات حوزوی خود را آغاز کرد و در حوزه علمیه قم نزد اساتید بزرگی چون علامه طباطبایی، جعفر سبحانی، حسینعلی منتظری و مکارم شیرازی علوم دینی و فلسفه را فرا گرفت. در سال ۱۳۴۴ وارد دانشگاه تهران شد و در رشته فلسفه و حکمت اسلامی به تحصیل پرداخت. او در طول تحصیلات دانشگاهی خود از اساتید برجسته‌ای مانند دکتر زرین‌کوب، مطهری، فلاطوری و شهابی بهره برد.

مدارج تحصیلی او شامل:

• کارشناسی، کارشناسی ارشد، و دکتری فلسفه و حکمت اسلامی: دانشگاه تهران

• دروس مقدماتی اسلامی: حوزه علمیه قم و زنجان

سوابق علمی و آموزشی

دکتر یثربی فعالیت علمی و آموزشی خود را از سال ۱۳۵۰ آغاز کرد و در طی چهار دهه تدریس در مراکز علمی مختلف به پرورش شاگردان بسیاری پرداخت.

• ۱۳۵۰–۱۳۶۳: تدریس فلسفه اسلامی در دبیرستان‌ها و مراکز تربیت معلم

• ۱۳۶۳–۱۳۷۳: تدریس و مدیریت گروه فلسفه اسلامی در دانشگاه تبریز

• ۱۳۷۳–۱۳۷۶: ریاست دانشگاه کردستان

• ۱۳۷۶ تاکنون: عضو هیئت علمی گروه فلسفه در دانشگاه علامه طباطبایی

اندیشه و رویکردها

دکتر یثربی معتقد است تحول جامعه اسلامی از طریق نقد سنت، ارتقای علوم انسانی و احیای عقلانیت امکان‌پذیر است. او نقدپذیری و توجه به منطق، فلسفه و معرفت‌شناسی را راهگشای حل مسائل اجتماعی و فرهنگی می‌داند.

سه مرحله فکری او شامل تقلید، نقد، و نظریه‌پردازی بوده که در نهایت او را به نظریاتی مانند تعریف جدید فلسفه و پلورالیسم انتقادی رسانده است.

آثار برجسته

دکتر یثربی بیش از پنجاه جلد کتاب و صدها مقاله علمی نوشته است. آثار او شامل موضوعات متنوعی از فلسفه و عرفان تا مسائل اجتماعی و نقد فرهنگی است.

آثار فلسفی و عرفانی:

• فلسفه عرفان

• عرفان نظری

• عرفان عملی در اسلام

• عیار نقد: نقد هستی‌شناسی و معادشناسی ملاصدرا

• تاریخ تحلیلی انتقادی فلسفه اسلامی

آثار ادبی و اجتماعی:

• قلندر و قلعه (زندگی‌نامه سهروردی)

• صلیب و صلابت (زندگی‌نامه حلاج)

• ماجرای غم‌انگیز روشنفکری در ایران

• فریب سراب: نقد تصوف و عرفان

• آب طربناک: شرح غزلیات حافظ

تحصیلات:

• از سال ۱۳۳۰ تا سال ۱۳۳۷ گذراندن دروس ابتدایی در مدارس سنتی در زادگاه خود در نزد عزیزالله خسروی زنجانی،[۱]

• از سال ۱۳۳۵ تا سال ۱۳۳۷ در حوزه علمیه زنجان به تحصیل علوم مقدماتی علوم اسلامی (صرف و نحو و منطق) پرداخت،

• از سال ۱۳۳۷ تا سال ۱۳۴۶ درحوزه علمیّه قم نزد محمدحسین طباطبایی، حسینعلی منتظری و جعفر سبحانی فلسفه خواند،

• از سال ۱۳۴۶ تا سال ۱۳۵۸ دوره کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای رشته فلسفه و حکمت اسلامی را در دانشگاه تهران گذراند.

سوابق دانشگاهی:

• از سال ۱۳۵۰ تا سال ۱۳۶۳ تدریس در رشته فلسفه اسلامی در دبیرستان‌ها و مراکز تربیت معلم

• از سال ۱۳۶۳ تا سال ۱۳۷۳ تدریس در رشته فلسفه اسلامی و مدیریت گروه فلسفه اسلامی در دانشگاه تبریز

• از سال ۱۳۷۳ تا سال ۱۳۷۶ ریاست دانشگاه کردستان

• از سال ۱۳۷۶ تا سال کنون عضویت در هیئت علمی گروه فلسفه در دانشگاه علامه طباطبایی

آثار:

سید یحیی یثربی اندیشمندی پرکار است. عناوین بخشی از کتاب‌های وی عبارتند از:

• عرفان عملی در اسلام

• عرفان نظری

• فلسفهٔ عرفان

• ترجمهٔ الهیات نجات ابن‌سینا با مقدمه و تعلیقات

• مفاهیم فلسفی در ادبیات فارسی

• آب طربناک در شرح غزلیات حافظ

• ماجرای غم‌انگیز روشنفکری در ایران

• خودکامگی و فرهنگ

• فلسفه مشاء

• حکمت اشراق سهروردی

• عیار نقد: نقد هستی‌شناسی و معادشناسی ملاصدرای شیرازی

• حکمت متعالیه (بررسی و نقد حکمت صدرالمتالهین)

• تاریخ تحلیلی انتقادی فلسفه اسلامی

• زبانه شمس و زبان مولوی

• تفسیر روز (دوره‌ای هفت جلدی تفسیر عقلی کاربردی قرآن کریم)

• پژوهشی در نسبت دین و عرفان

• قلندر و قلعه (داستان زندگی سهروردی)

• از یقین تا یقین

• صلیب و صلابت (داستان زندگانی حلاج عارف بزرگ قرن چهارم هجری)

• فریب سراب: نقد تصوف و عرفان

• فلسفه امامت با رویکرد فلسفی و عرفانی