ایران گرگین، نویسنده، سردبیر و پژوهشگر برجسته، در تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۱۰ در اصفهان متولد شد. او از پدری بوشهری و مادری اصفهانی به دنیا آمد و به‌عنوان یکی از چهره‌های تأثیرگذار در حوزه آموزش و پرورش و ادبیات کودکان و نوجوانان شناخته می‌شود. گرگین با فعالیت‌های ارزشمند خود در مجله‌های پیک و فرهنگنامه کودکان و نوجوانان، نقشی کلیدی در ارتقای سطح فکری نسل‌های مختلف داشته است.

تحصیلات و آغاز فعالیت حرفه‌ای

ایران گرگین در سال ۱۳۳۴ به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و به‌عنوان آموزگار کلاس اول دبستان فعالیت خود را آغاز کرد. در سال ۱۳۳۵، در آزمون ورود به دانشگاه در رشته‌های فلسفه، علوم تربیتی، ادبیات انگلیسی و ادبیات فارسی پذیرفته شد و به دلیل علاقه به هستی‌شناسی، رشته فلسفه را برای ادامه تحصیل انتخاب کرد.

پس از پایان تحصیلات دانشگاهی، گرگین به‌عنوان دبیر به تدریس ادبیات فارسی و فلسفه در دبیرستان‌های تهران پرداخت. در سال ۱۳۴۰ با حسن مرندی، یکی از فعالان سیاسی که پنج سال زندانی بود، ازدواج کرد.

فعالیت در مجله‌های پیک

فعالیت حرفه‌ای ایران گرگین در حوزه نویسندگی از سال ۱۳۵۲ آغاز شد، زمانی که مقاله‌ای با عنوان گذشتن سیاوش از آتش را برای پیک جوانان نوشت. این مقاله مورد استقبال قرار گرفت و او به مرکز انتشارات آموزشی منتقل شد.

وی در پیک جوانان ابتدا به‌عنوان نویسنده و سپس به‌عنوان دستیار سردبیر فعالیت کرد. در سال ۱۳۵۶ به سردبیری پیک دانش‌آموز منصوب شد. او معتقد بود که سردبیران مجله‌های پیک باید پیشینه فرهنگی قوی، علاقه به پژوهش، و مهارت در نویسندگی داشته باشند.

ایران گرگین با نوشتن مقالاتی درباره داستان‌های شاهنامه، نوجوانان را به خواندن این داستان‌های کهن علاقه‌مند می‌کرد. این مقالات با عناوین جذاب و محتوای آموزنده از پربازدیدترین بخش‌های مجله‌های پیک بود.

همکاری با فرهنگنامه کودکان و نوجوانان

پس از پایان همکاری با مجله‌های پیک، ایران گرگین در سال ۱۳۶۰ با نوشتن مقاله‌ای درباره ابوریحان بیرونی برای فرهنگنامه کودکان و نوجوانان همکاری خود را با این پروژه آغاز کرد. این همکاری تا امروز ادامه دارد و او در تولید محتوای علمی و ادبی برای این فرهنگنامه نقشی مؤثر ایفا کرده است.

میراث و دستاوردها

ایران گرگین با تألیف مقالات، سردبیری مجله‌های آموزشی و همکاری در تدوین فرهنگنامه کودکان و نوجوانان، سهمی بی‌بدیل در ارتقای سطح فرهنگی و فکری نسل‌های مختلف داشته است. نوشته‌های او، به‌ویژه در حوزه شاهنامه‌شناسی و ایران‌شناسی، در کنار مقالات آموزشی‌اش، همواره مورد استقبال کودکان، نوجوانان و پژوهشگران بوده است.

رویکرد او در نویسندگی و آموزش، بر پایه ارتقای آگاهی و اشاعه فرهنگ و ادبیات ایرانی بود و آثار او همچنان مرجعی ارزشمند در حوزه ادبیات و آموزش برای کودکان و نوجوانان به شمار می‌رود.