فخری ملک پور


تاریخ تولد: 1314/07/01
محل تولد: ایران - تهران - تهران
تاریخ شروع مصاحبه: 1396/05/30
نوازنده
محمدرضا شجریان
پرویز یاحقی
حسن کسائی
فرهنگ شریف
همایون شجریان
احمد عبادی
محمدعلی کشاورز
بیژن ترقی
علی تجویدی
اسماعیل ادیب خوانساری
مرتضی محجوبی

استاد فخری ملک پور در یکم مهرماه 1314 در تهران چشم به جهان گشود. پدرش سید ذبیح الله مَلِک پور از هنردوستان و مشاهیر زمان خود بود. آن چنان که منزل پدری فخری ملک پور ، محفل اُنس بزرگترین شاعران و موسیقی دانان زمان بود. بزرگانی چون مرتضی خان محجوبی ، حسین تهرانی ، پرویز یاحقی ، فرهنگ شریف ، احمد ابراهیمی ، صادق سرَمَد ، علی تجویدی ، عبدالحسین شهنازی ، ادیب خوانساری ، بیژن ترقی و بسیاری دیگر .

در چنین محیطی ، فخری ملک پور ، آموختن موسیقی را با نواختن ساز پیانو در سن ۹ سالگی آغاز کرد و طی مدت ١۲ سال به طور پیوسته ردیف سازی و آوازی موسیقی دستگاهی ایران و کلیه ی قطعات و ساخته‌های استاد مرتضی محجوبی را فرا گرفت. پیوند عمیق و محکم عاطفی مابین استاد و شاگرد ، در نهایت موجب انتقال کلیه ی ویژگی‌ های ساز استاد و انعکاس جوهر کار ایشان در نوازندگی شاگرد شد . تمامی ظرائف و شگرد های خاص نوازندگی استاد مرتضی محجوبی ، غَلت‌ ها ، تحریرها ، تکیه ‌های همراه با قدرت و صلابت و در عین حال با پنجه ‌ای شیرین و تاًثیر گذار در ساز ایشان متبلور شده است. علاوه بر این ، استاد فخری ملک‌پور ، تصانیف قدیمی ، ضربی ‌ها و قطعات گوناگون ، فنون مربوط به بداهه نوازی ، مرکب ‌نوازی و شیوه‌ های همراهی با آواز و سازهای دیگر را از استاد محجوبی فرا گرفت.

آشنایی با سه‌تار ، نزد استاد احمد عبادی برای ادراک ظرافت ‌ها در اجرای جمله ‌ها و استفاده از خرده نت‌های تزیینی و واخوان‌ها، آشنایی با آواز‌ها، نزد استاد ادیب خوانساری ، برای ادراک و اجرای خط ِ درونی آواز در قطعات آوازی و سازی، آشنایی با ضَرب برای درک ریتم نزد استاد حسین تهرانی، فراگیری مبانی آهنگسازی نزد استاد علی تجویدی و یک عمر تمرین مداوم و عاشقانه، جایگاهی ویژه به استاد فخری ملک‌پور بخشیده، آنگونه که استادان موسیقی سنتی، او را به عنوان تنها مکتب دار وفادار و فعال در نگهداری و تدریس شیوه ی استاد مرتضی محجوبی معرفی می کنند.

فخری ملک پور با اینکه پس از استادش مرتضی خان مجوبی ، یگانه ی پیانو نوازی ایران است اما آنچنان که باید آلبوم یا آثار پیانو نوازی از ایشان در دسترس نیست و ایشان بیشتر به آهنگسازی و آموزش پیانو پرداخته اند و بیشترِ پیانو نوازی هایی که از گذشته از ایشان در دسترس است، ضبط های خصوصی بوده است که ایشان در همراهی با استادانی چون پرویز یاحقی ، حسن کسایی ، علی تجویدی و دیگر بزرگان داشته است و به دلیل خصوصی بودن این آثار ، مردم از شنیدن پیانو نوازی ایشان بسیار بسیار کم بهره برده اند. اما در این سالها خوشبختانه چند آلبوم و یک کتاب از ایشان منتشر شده است که البته این آثار هم ادای دین استاد فخری ملک پور به استادش مرتضی خان محجوبی بوده است .

آلبوم نخست "مشق استاد" است که در دو سی دی در سال 1385 منتشر شد و اجرای ردیف موسیقی دستگاهی به روایت مرتضی محجوبی است .

آلبوم دیگر "طَرَب انگیز" نام دارد که در سال 1387 منتشر شده و گزیده‌ای از پیش‌درآمدها، چهارمضراب‌ها و تصانیف است .

اما کتاب مهم "مشق استاد" که در واقع متُد استاد مرتضی خان محجوبی برای آموزش پیانو نوازی به شیوه ی ایرانی است ، در واقع نت های آموزشی استاد مرتضی خان محجوبی در قالب یک ردیف منسجم و فشرده است که شصت سال نزد بهترین شاگرد استاد به امانت بود تا اینکه امسال به زیور طبع آراسته شد. شادروان محجوبی ، ردیف موسیقی دستگاهی ایران را با توجه به ویژگی‌های ساز پیانو با روش مخصوص خود به زبان فارسی ، نت نویسی و طی سالیان متمادی آن را به معدودی از شاگردانش آموزش داده‌ و نسخه ی اصلی این ردیف و کلیه دست‌ نوشته‌های خود را نزد بانو فخری ملک ‌پور به یادگار گذاشته بود. استاد محجوبی روش خاصی در نت نویسی ، مختص اجرای موسیقی ایرانی با ساز پیانو ابداع کرده‌ بود که در آن نت‌ها به زبان فارسی و از سمت راست به چپ نوشته می‌شد و از علامات و نشانه‌های خاصی برای اوزان ، سکوت‌ها ، اجرای ظرائف موسیقی از قبیل ریزها ، غَلت‌ها ، تحریرها ، تکیه‌ها و ... استفاده می کرد.

از جمله آثار هنری فخری ملک‌پور به موارد زیر می‌توان اشاره نمود:

  • «مشق استاد» (سه لوح فشرده از نواخته‌های فخری ملک‌پور به همراهِ دست‌نوشته‌های مرتضی محجوبی)
  • «طرب‌انگیز»
  • «آه باران» (همنوازی با آواز محمدرضا شجریان)
  • «به که مانی» (با آواز مظفر شفیعی)
  • نسیم بهاری
  • آیینه خیال
قسمت 1: فخری ملک‌پور