ملیحه سعیدی (1327/ تهران)

نوازنده­ی قانون، محقق، مدرس، آهنگساز، مؤلف و مدیر سابق هنرستان موسیقی دختران، موسیقی را از چهارسالگی با تُنبک شروع کرد و در سال­های مدیریت حسین دهلوی در هنرستان موسیقی ملی، در رشته­ی نوازندگی ویلن کلاسیک و ویلن ایرانی، از آن هنرستان و در سال 1355 از دانشکده­ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشته­ی موسیقی فارغ­التحصیل و در نهایت در سال 1381 موفق به اخذ درجه­ی یک هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد.

 سازهای ویلن، ویلن آلتو، قیچک، پیانو، تنبک و قانون را همزمان با تحصیل در هنرستان و دانشگاه آموخت. ولی قانون را به­عنوان ساز تخصصی­اش انتخاب کرد. او قانون را نزد استاد مهدی مفتاح به­عنوان ساز دوم در هنرستان آموخت. سپس در سال 1347 کار تدریس قانون را در هنرستان موسیقی ملی آغاز کرد.

 علاوه بر این، وی در مرکز حفظ و اشاعه­ی موسیقی ملی از محضر اساتیدی چون دکتر داریوش صفوت، نورعلی برومند، محمود کریمی، یوسف فروتن و سعید هرمزی بهره جست و ظرایف اجرای موسیقی ایرانی را از اساتید مجرب فراگرفته، بر ساز قانون انطباق داد.

 وی نخستین کسی است که قانون را کاملاً با مختصات موسیقی نوین ایرانی (مکتب موسیقی ملی؛ با شاخص استادانی چون روح­الله خالقی، جواد معروفی و ...) می­نوازد و این رویه را با تلاش و تجربه در طی سال­های بسیار از محضر اساتید مختلف و فراگیری­های خود در هنرستان موسیقی آموخته است. با تلاش­های پیگیر وی در جهت بهبود سطح کیفی نواختن قانون، در حال حاضر، قانون به­عنوان ساز اول هنرستان­ها مورد توجه قرار گرفته و دیپلم تخصصی آن به هنرجویان اعطا می­شود. در دانشکده­های موسیقی نیز تا سطح کارشناسی ارشد به این ساز مدرک تخصصی تعلق می­گیرد.

 ملیحه سعیدی در هنرستان موسیقی پسران، دختران و دانشکده موسیقی علمی-کاربردی، در مقطع کارشناسی، به تدریس این ساز اشتغال داشته است. وی تحقیقات 22 ساله­ی خود را درباره­ی این ساز در سال 1369 در جلد اول کتابی با عنوان "آموزش ساز قانون" با نظر و همکاری استاد حسین دهلوی به چاپ رسانید که اولین کتاب در زمینه­ی آموزش این ساز به شمار می­رود.

 ایشان در سال­های 1371 و 1372 همراه با 10 نفر از هنرجویان خود در ارکستر مضرابی، به سرپرستی استاد حسین دهلوی شرکت کرد که این اولین حضور رسمی گروه­نوازی قانون بود. وی کنسرت­های متعددی نیز در ایران و اروپا، کانادا و آمریکای جنوبی برگزار کرده است.

 ملیحه سعیدی هم­اکنون سرپرست دو گروه به نام «نیریز» با حضور مجزای بانوان و آقایان است. در سال‌های قبل از 1357 در چند ارکستر وابسته به وزارت فرهنگ و هنر سابق، مانند ارکستر صبا به رهبری استاد دهلوی، ارکستر بانوان به سرپرستی سرکار خانم افلیا پرتو، گروه تنبک به سرپرستی استاد محمد اسماعیلی، ارکستر سازهای ملی به سرپرستی استاد فرامرز پایور و در مرکز حفظ و اشاعه­ی موسیقی (صداوسیما) به تدریس و نوازندگی مشغول بوده است.

 زنده یاد استاد احمد ستوده، همسر ملیحه سعیدی، طی سال­های متمادی با نظرات و پیشنهادات ملیحه سعیدی و طراحی­های استاد ابراهیم قنبری‌مهر، ساخت نمونه سازهای مختلف که برای اجرای موسیقی ایرانی چه از نظر امکانات اجرایی و چه از نظر صدا مناسب بود را به­عهده گرفت و ساخت این نمونه سازها را هم­اکنون پسر ایشان مهندس علیرضا ستوده به­عهده دارند.

 ملیحه سعیدی با خوانندگی خانم­ها: پریسا، پری ملکی و هوروش خلیلی و پری زنگنه کنسرت­های متعددی در ایران و کشورهای خارجی از جمله انگلستان، اسکاتلند، مقدونیه، آلبانی، ترکیه، فرانسه، آلمان، هلند، مکزیک، سوئد، سوئیس، اتریش، تونس، ایتالیا، کویت، کانادا و غیره برگزار کرده است.

 وی علاوه بر داوری در جشنواره­ها و مسابقات متعدد، چندین جایزه، تندیس و لوح سپاس از جشنواره­های متعدد داخلی و خارجی کسب کرده و در سمپوزیوم­های مختلف، از جمله سمپوزیوم «دونا موزیکا»ی ایتالیا برای خدماتش در موسیقی به دریافت مدال­هایی توفیق یافته است.

ملیحه سعیدی در حال حاضر مدیر مسئول موسسه­ی فرهنگی هنری باغ نغمه­ها و هم­چنین مدرس قانون و ویلن در همان موسسه است.

قسمتی از مسئولیت­های تخصصی و سوابق کاری ایشان:

 مسئولیت­های تخصصی:

1.    ریاست هنرستان موسیقی دختران (1378-1382)

بخشی از داوری جشنواره­های داخلی و خارجی:

2.    عضو هیئت داوران دومین جشنواره­ی هنرجویان موسیقی (1386)

3.    داور جشنواره­ی موسیقی ویژه­ی بانوان آوای مهر (1386)

4.    عضویت شورای فنی هنرستان (دختران و پسران) و مرکز علمی کاربردی (1384)

5.    داوری در ششمین جشنواره­ی موسیقی گل یاس (1383)

6.    نُت­نویسی علائم اجرایی سازهای مضرابی (1382)

7.    عنوان داوری در بخش جشنواره­های موسیقی سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران (1380)

8.    داور جشنواره­ی موسیقی فجر (1380)

9.    کارشناس موسیقی هیئت داوران صدا و سیما

10.   جشنواره موسیقی فجر: عضو هیئت داوران جشنواره­ی موسیقی جوان (از ابتدا تا کنون)

11.   کارشناس برنامه­ی چهارمین جشنواره­ی سراسری صدا و سیما (1377)

12.   عضو هیئت داوران سیزدهمین جشنواره ی صدا و سیما (1376)

عضویت در تشکل­های تخصصی و هنری

1.    دریافت پروانه­ی تأسیس آموزشگاه درجه­ی یک هنری موسیقی باغ نغمه­ها (1380)

2.     دریافت پروانه­ی تأسیس مؤسسه­ی باغ نغمه­ها

3.    دریافت پروانه­ی تأسیس هنرستان دخترانه موسیقی (1381)

4.    دریافت پروانه­ی نشر کتاب (1384)

5.    دریافت مجوز اجرای دوره­های آموزشی مهارتی موسیقی (1385)

6.    دریافت پروانه­ی فعالیت موقت در زمینه­ی تولید و تکثیر آثار صوتی (1385)

تدریس قانون:

1.    تدریس در سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (مرکز حفظ و اشاعه) (1351-1377)

2.    تدریس در دانشکده­ی موسیقی سوره (1379)

3.    تدریس در مرکز موسیقی وزارت ارشاد (1381)

4.    تدریس در دانشکده­ی موسیقی هنر (پیش از 1357)

5.    تدریس در هنرستان موسیقی پسران و دختران (از 1364)

6.    تدریس در دانشکده­ی علمی کاربردی کارشناسی (واحد 11)

7.    تدریس در دانشگاه آزاد (دانشکده موسیقی)

8.    تدریس در هنرستان موسیقی ملی (1347)

قسمتی از تشویقات، نشان­ها و افتخارات ملی و بین المللی

1.    تقدیر بابت اجرای برنامه از طرف سفارت جمهوری اسلامی ایران در رم (1386)

2.    تقدیر بابت اجرای برنامه­ی گروه موسیقی نیریز در کویت (1386)

3.    تقدیر بابت اجرای برنامه در ترکیه (1381)

4.    تقدیر بابت کارگاه­های آموزشی در تونس (1392)

5.    اجرای برنامه‌ی موسیقی در بخش فرهنگی تیرانا (1377)

6.    لوح تقدیر از اجرای برنامه­ی بیست و یکمین سالگرد انقلاب اسلامی (1378)

7.    دریافت لوح درجه یک از طرف وزیر ارشاد (1381)

8.    تقدیر برنامه کنسرت ویژه­ی بانوان (1387)

9.    تقدیرنامه مشاور وزیر و مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران

10.   لوح سپاس از رییس مرکز موسیقی وزارت ارشاد

11.   لوح تقدیر از بیست و دومین جشنواره­ی بین­المللی فجر (1384)

12.    لوح تقدیر از جشنواره­ی موسیقی ساز و سخن (1382)

13.    لوح تقدیر از طرف سازمان دانشجویی جهاد (1382)

14.    لوح تقدیر از مؤسسه­ی فرهنگی هنری نغمه گشایش اصفهان زیرنظر استاد حسن کسایی (1381)

15.   تقدیر از اجرای برنامه­ی بیستمین سال تأسیس هنرستان موسیقی؛ بخش دختران (1381)

16.   قدردانی و سپاس از مدیرگروه آموزش موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1381)

17.   لوح سپاس از طرف مشاور وزیر و مدیرکل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران (1381)

18.   نشان زرین چهارمین جشنواره­ی موسیقی گل یاس (1381)

19.   تقدیرنامه از جشنواره­ی موسیقی گل یاس (1380)

20.   تقدیر از طرف مدیرکل اداره­ی فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان بروجن

21.   لوح سپاس از طرف وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی

22.   تجلیل و بزرگداشت بازنشسته­ی نمونه­ی کشور (1386)

23.   تقدیر از طرف وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به­عنوان بازنشسته و پیشکسوت نمونه (1387)

24.   تقدیرنامه از طرف مدیرکل مرکز آموزش علمی – کاربردی موسیقی تهران (1379)

25.   تقدیر از طرف وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی (1378)

26.   تقدیر از طرف مدیر کل مرکز موسیقی (1378)

27.   تقدیر از طرف رییس گسترش آموزش­های هنری (1378)

28.   قدردانی از طرف سرپرست حوزه­ی هنرهای معاصر تهران (1377)

29.   لوح یادبود از طرف دبیر سیزدهمین جشنواره­ی سراسری موسیقی فجر (1374)

30.   لوح تقدیر اجرای برنامه در آلمان (1371)

31.   تشکر و تقدیر از طرف مدیرعامل انجمن موسیقی ایران (1369)

32.   لوح و تندیس بهترین کتاب آموزشی سال از خانه­ی موسیقی ایران (1389)

33.   لوح و تندیس از طرف خانه موسیقی به­عنوان اولین نوازنده­ی قانون ایرانی (1392)

آثار ساخته شده:

1.    آلبوم "دلنوا"، تک­نوازی قانون با تنبک محمود فرهمند بافی (1368)

2.    آلبوم "سفر عشق" با صدای ع.مختاباد (1370)

3.    آلبوم "یار پنهان"روی سروده­های مولوی، عراقی و فریدون مشیری با صدای فاضل جمشیدی (1373)

4.    "غوغای جان" با صدای ع.مختاباد (1375)

5.    تنظیم آلبوم "هَزار آوا "– ترانه­های محلی ایران با آواز گروهی- ارکستر و هم­خوانی پری زنگنه (1377)

6.     آلبوم "نوای قریه"– ترانه­های محلی ایران برای آواز گروهی-ارکستر و هم­خوانی هوروش خلیلی (1378)

7.    تنظیم آلبوم "آهوی وحشی"– با هم­خوانی هوروش خلیلی بر اساس موسیقی محلی ایران (1379)

8.    تنظیم آلبوم" آوای روستا"– با هم­خوانی هوروش خلیلی بر اساس موسیقی محلی ایران (1380)

9.    آلبوم "نوای دل"– بی کلام (1383)

10.   آلبوم "شبنم صحرایی"- بی­کلام (1384)

11.   آلبوم "نوای غربت"– با صدای سید نورالدین رضوی سروستانی- اجرای صحنه­ای جشنواره­ی سروانتینو در مکزیک (1385)

12.   آلبوم "سبزه ی ریزه میزه "– کار کودک، اشعار مصطفی رحماندوست با صدای حمید جبلی و تنظیم سامان احتشامی، براساس گوشه­های موسیقی ایرانی (1387)

13.   آلبوم "عاشقانه­های سینما"-اجرای موزیک فیلم­های عاشقانه، با قانون (1388)

14.   آلبوم "خاطرت می­ماند"-اجرای قطعات لایت دهه­ی 1970 با قانون (1389)

15.   آلبوم "استادان قانون" (1392)

16.   آلبوم "هزارگیسو" (1397)

تألیفات

1.    "آموزش ساز قانون" جلد یکم (با نظر و همکاری استاد حسین دهلوی) چاپ اول (1369)

2.     "آموزش ساز قانون"  جلدهای دوم، سوم (1389)

3.    "ردیف میرزا عبدالله" به روایت نورعلی برومند برای قانون (کتاب و سی دی) (1395)

4.    ضربی­های ردیف میرزاعبدالله" برای ساز قانون (کتاب و سی­دی) (1395)

5.    ردیف سه جلدی ویلن استاد صبا (تنظیم برای قانون)

6.    "ردیف موسیقی ایران" برای قانون-هفت دستگاه و پنج آواز به همراه چهار مضراب و رنگ، پیش درآمد و تصنیف-(با استفاده از هر ده انگشت)

7.    "قطعات مختلف برای قانون" با استفاده از تکنیک­های اجرایی و استفاده از هر ده انگشت.

8.    "آموزش ساز قانون" جلد چهارم و پنجم